1. Kanal İstanbul, gıda enflasyonu, cari açık üzerine bir çözüm önerisi: Hepsini kökünden çözmese de mevcut şartlar altında toplum için en faydalı/optimum olacağını düşündüğüm çözümü aşağıda izah edeceğim.
2. Kanal İstanbul projesinin Türkiye ve Istanbul için başta çevre birçok riskler barındırdığı bilim insanları ve bağımsız sivil toplum kuruluşları görüş ve raporları ile sabittir.
3. Bu projenin ekonomik açıdan rantabl olmadığı, yarattığı ranttan faydalanacaklar hariç kimse için somut bir ROI hesabı içermediği de ekonomistler ve akademisyenler tarafından ifade edilmektedir.
4. Ayrıca bu projenin maliyetini karşılayacak Hazinemizde bir kaynak olmadığı gibi, böyle bir kaynak olsa (ya da borçlanarak yaratılsa) bile, bunu olası İstanbul depreminin etkilerini azaltmak üzere kullanılmasını çok daha doğru olacaktır.
5. Ancak, anlaşılan, proje kapsamındaki bazı arazi ve tarlalar bazı nüfuzlu kişilere önceden proje yapılacağı sözüyle aldırılmış ve projenin yapılması biraz da bu grubun para kaybı olmaması için zorlanmaktadır.
6. (Projenin yapılmasındaki ısrarın bazı (sözde müttefik) ülkelere Karadeniz’e çıkış amaçlı söz verilmesine bağlayan iddiaları bu çözümde dikkate almıyorum.)
7. Çözümün ilk adımı olarak bu hilkat garibesi proje derhal iptal edilmeli ve yapılmayacağı net bir dille duyurulmalıdır.
8. Eşzamanlı olarak Kanal İstanbul güzergahının da içinde yer aldığı, -örneğin- benim mavi sınırlarını belirttiğim alana benzer bir bölge, TTDB “Trakya Tarım Destek Bölgesi” olarak tanımlanmalıdır.
9. TTDB içinde yapılacak tarım üretimi için 10 sene boyunca Tarım Bakanlığı ve İstanbul Belediyesi’nden oluşturulacak bir komisyon kanalıyla yönetip ödenerek Istanbul halleri üzerinden satış yapılması şartıyla yüksek destek/prim ödenmesi kanunen sağlanacaktır.
10. Bu sayede a) Istanbul’un ihtiyacı yaş sebze/meyve başta tarım ürünleri çok daha yakın bölgeden sağlanacak, yüksek nakliye maliyeti fiyatlara eklenmeyecektir.
11. b) Nakliye ağırlıklı kara yoluyla yapıldığı için ithal petrol tüketimi azalacak, karayolu güvenliği artacaktır.
12. Şunu vurgulamak isterim: yaş sebze-meyvenin Antalya’dan Istanbul’a gelmesi mazotun yanında mecburi kullanılan otoyollar ve uzun nakliye süresince ürünün su kaybı (yüksek fire) ile de maliyeti arttırır. Benim tahminim 1 kg ürünün ort. maliyeti bu sebeple 1 TL kadar artmakta.
13. c) TTDB içinde tarım teşvikle cazip hale geleceği için bölgede üretim ve istihdam artacak, Trakya’da işsizliği azaltacak etkisi olacaktır.
14. Verilecek teşviğin şu anda devletin uyguladığı çok düşük teşviklerden farklı olması ve ürün hal giriş fiyatına oranının %30-50 gibi seviyelere çıkması gerekir ki, bölgede tarım yatırımları hızlansın. Gerekirse İBB de üstüne düşen maliyeti gelecek senelerde bütçelendirebilir.
15. d) Bu teşvikler bölgedeki tarım arazilerinin fiyatlarını yukarı çekecektir. Kanal Istanbul için arsa almış bekleyenler de bu artıştan faydalanacak, yatırımları 10a katlanmasa da dolar bazında ROI risk-free-rate’in üstünde olacaktır. (Verilen sözü bilemem. :))
16. Böylece istenirse her taraf için -en azından zarar etmeden ve itibar kaybetmeden- bu oyundan çıkış senaryosu üretilebilir. Projede ilk temelin atılacağı bugün bu öneriyi tarihe not düşmek istedim.
İletişim için